Macedonia - wiza, ambasady, przepisy

Obywatele RP nie potrzebują wiz przy pobytach nie przekraczających 90 dni (w okresie 180 dni) oraz na przejazd tranzytem. Od 2008 r. granicę Macedonii można przekraczać na podstawie ważnego paszportu lub dowodu osobistego (nieposiadanie paszportu może jednak spowodować utrudnienia przy wypożyczaniu pojazdów i korzystaniu z hoteli i innych usług, w tym bankowych). Macedonia zniosła wymóg posiadania przez obywateli UE ubezpieczenia podróżnego przy wjeździe to tego kraju. Podczas podróży samochodem wymagana jest tzw. zielona karta. W razie jej braku istnieje możliwość wykupienia polisy (ważnej tylko na Macedonię) na przejściu granicznym. Przy wjeździe do Macedonii na podstawie dowodu osobistego należy żądać od macedońskiej policji granicznej stosownego blankietu, gdzie powinna być wbita pieczątka graniczna. Macedońskie służby graniczne mogą zażądać okazania tego blankietu przy opuszczaniu terytorium kraju. Poza tym należy mieć na względzie, że nie wszystkie państwa sąsiadujące z Macedonią dopuszczają przekraczanie własnych granic na podstawie dowodu osobistego. Osoby nieletnie podróżujące bez rodziców powinny mieć stosowną zgodę opiekunów prawnych na podróżowanie pod opieką osób trzecich. W przypadku, gdy osoba nieletnia podróżuje w towarzystwie jednego z rodziców, wówczas powinien on mieć pisemną zgodę drugiego rodzica.

Polskie prawo jazdy jest ho­no­rowane, jednak w przypadku dłuższych pobytów, przekra­cza­jących 3 miesiące, wskazane jest posługiwanie się międzynaro­dowym prawem jazdy. Jeśli pobyt trwa dłużej niż 6 miesięcy, należy obowiązkowo wymienić je na macedońskie prawo jazdy (procedura trwa ok. 1 miesiąca). Jeśli podróżujący samochodem nie jest właści­cie­lem pojazdu, powinien mieć stosowne pełnomocnictwo. Brak pełnomocnictwa może skutkować sankcjami (z konfiskatą pojazdu włącznie). Obowiązują limity prędkości. Autostrady są płatne. Opłata za przejazd przyjmowana jest w walucie miejscowej lub w euro – w tym drugim przypadku jednak jest relatywnie wyższa. Za tankowanie na stacjach benzynowych płaci się także w de­narach. Ceny paliw (benzyna bezołowiowa, diesel 1 i 2, autogaz) uzależnione są od rynku światowego i nie odbiegają od polskich. Ogólny stan autostrad i głównych dróg jest dobry, niemniej lokalne często są zaniedbane i słabo oznakowane. Na drogach wiodących przez góry kierowcy mogą natrafić na kamienie, odłamki skalne, martwe zwierzęta, zgu­biony ładunek. W okresie letnim (sezon turystyczny) drogi bywają zatłoczone (główne magistrale Skopje-Ochryd), ponadto występują utrudnienia na przejściach granicznych (mogą pojawiać się kolejki zwłaszcza na głównych przejściach: macedońsko-serbskie Tabanovce-Presevo i macedońsko-greckie Bogorodica-Evzoni). Stosunek kierowców do zasad ruchu i przepisów bywa dość nonszalancki, wobec czego należy prowadzić ze wzmożoną czujnością.Do podstawowych wykroczeń drogowych należą przejazd na czerwonym świetle, niesygnalizowanie skrętu i wy­mu­szanie pierwszeństwa przejazdu. Obecnie Macedonia plasuje się wśród krajów o proporcjonalnie najwyższej liczbie ofiar śmier­telnych wypadków drogowych. Wiele samochodów jest w złym stanie technicznym, nierzadko brak im tylnych lub przednich świateł, lusterek wstecznych. Bez świateł i często pod prąd jeżdżą rowerzyści, motocykliści na skuterach. Należy też zwracać szczególną uwagę na pieszych, przechodzących przez jezdnię w niedozwolonych miejscach (na autostradach można napotkać również zwierzęta, np. psy). W sezonie zimowym (15 listopada–15 mar­ca) do obowiązkowego wyposażenia należą łańcuchy lub opony zimowe (pojazdy ciężarowe obowiązkowo powinny być wypo­sażone w łańcuchy na koła osi napędowej oraz łopatę). Telefony alarmowe: policja 192, straż pożarna 193, pogotowie ratunkowe 194, pomoc drogowa 196. Uwaga: Przez cały rok obowiązuje jazda z włączonymi światłami mijania. Policja rygorystycznie nakłada mandaty za wykroczenia drogowe, również w stosunku do cudzoziemców. Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi kierowcy wynosi: 0,0 (dla kierowców zawodowych) i 0,5 (dla pozostałych kierowców).

Nie ma ograniczeń w podró­żowaniu po całym terytorium, z wyjątkiem miejsc wyłączonych szczególnymi przepisami (np. obszary przygraniczne, strefy zmili­ta­ryzowane). Fotografowanie obiektów, które mogą być uznane za mające znaczenie wojskowe lub za istotne dla bezpie­czeń­stwa, może być przyczyną problemów z miejscowymi władzami. Podróżując w północno-zachodniej części kraju, położonej przy granicy z Kosowem i Albanią, należy zachować szczególną ostrożność. Ze względu na zagrożenie minami nie zaleca się podróżowania po nieutwardzonych, mało uczęszczanych dro­gach lokalnych w tych regionach. Pozostałą część kraju można uznać za bezpieczną. Należy zatrzymywać się w miej­scach wy­zna­czonych, nocować w zarejestrowanych mote­lach lub kwate­rach prywatnych. Ceny w lepszych hotelach są dla cudzoziemców przeważnie wyższe. Można znaleźć nocleg rów­nież w pensjo­natach i na kempingach. Ceny ulegają sezonowym wahaniom. Sieć informacji turystycznej jest słabo rozwinięta. Przed przy­jazdem do Macedonii warto odwiedzić strony internetowe z informacjami turys­tycz­nymi: www.exploringmacedonia.com, www.economy.gov.mk, www.idividi.com.mk, www.macedonialovesyou.eu. Środki pub­licz­nego transportu są często w złym stanie technicznym (zwła­szcza tabor miejski w stolicy). Nie ma bezpośredniego po­łączenia lotniczego Warsza­wa–Skopje. Na terenie Macedonii znajdu­ją się dwa lotniska między­narodowe: w Skopje (tel. 00389 2 31 48 333) i w Ochry­dzie (tel. 00389 46 33 656). Internetowa informacja o połączeniach lotniczych: www.airports.com.mk.

Przepisy celne nie odbiegają od norm między­narodowych. Macedońscy celnicy drobiazgowo przestrzegają regu­lacji dotyczących wwozu lub wywozu niektórych dóbr, w tym przedmiotów uznanych za wartościowe lub o znaczeniu historycznym. Surowo karane są wwóz, wywóz i posiadanie wszel­kiego rodzaju narkotyków i środków halucynogennych oraz handel nimi. Osoby skazane za ich przemyt nie mogą liczyć na odbywanie wyroku w polskim więzieniu. Gdy celem przyjazdu jest pobyt lub przejazd tranzytem, można wwozić jedynie towary na potrzeby osobiste. Należy zadeklarować wwóz bądź wywóz kwot wyższych niż 2000 EUR. Służby celne mogą zażądać udokumentowania pochodzenia pieniędzy. Praktycznie nie ma możliwości uzyskania zwrotu podatku VAT za zakupione towary.

Po konflikcie etnicznym w 2001 r. sytuacja ustabilizowała się i ulega dalszej poprawie. Przyczyną spora­dycznych lokalnych incydentów (eksplozje bomb, strzelaniny), stwarzających zagrożenie także dla turystów, są głównie porachunki świata przestępczego. Częściowo dochodzi do nich także na tle etnicznym. Zagrożenie przestępczością pospolitą nie odbiega od przeciętnego poziomu. Najbardziej niebezpieczne pod tym względem są północno-zachodnie tereny kraju. Zdarzają się pospolite kradzieże uliczne, włamania do samochodów – głównie w miejscowościach turystycznych w sezonie letnim. Podróżujący po Macedonii powinni omijać demonstracje i zgro­madzenia publiczne. Spośród zagrożeń naturalnych mogą wy­stąpić na terenie Macedonii wstrząsy sejsmiczne i powodzie.

• Dewizy można wymieniać w bankach i kantorach, nie ma różnicy w kursie. Niektóre sklepy i hotele przyjmują euro, mimo iż przyjmowanie płatności w obcych walutach jest nielegalne. Generalnie płatności realizuje się gotówką. Można płacić kartą (American Express, VISA, Diners, MasterCard/EuroCard) prawie we wszystkich hotelach, restauracjach, w dużych sklepach, stacjach paliw. Sieć bankomatów oraz terminali w punktach sprzedaży towarów i usług jest w ekspansji. Obowiązuje doku­mentowanie sprzedaży towarów i usług paragonami fiskalnymi. Należy bezwzględnie domagać się wydania paragonu fiskalnego. Nieposiadanie paragonu fiskalnego może skutkować nałożeniem mandatu karnego przy kontroli dokonanej przez policję finansową lub inspektorów urzędu podatkowego.

• Instytucje publiczne generalnie pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30–16.30. Sklepy przeważnie czynne są od poniedziałku do piątku od 8.00 do 20.00, w soboty od 8.00 do 15.00 (w sezonie turystycznym w regionach wypoczynkowych do 23.00). Banki najczęściej czynne są od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00–18.00; w sobotę 8.00–12.00.

• Ceny produktów o porównywalnej jakości są podobne lub wyższe niż w Polsce; ceny biletów do muzeów mogą być dwukrotnie wyższe dla cudzoziemców.

• Na terenie Macedonii czas i zmiany czasu są takie jak w Polsce (czas środkowoeuropejski GMT + 1).

• W mapy i przewodniki najlepiej zaopatrzyć się przed wyjazdem z Polski.

Ambasada RP w Skopje
ul. Djuro Djaković 50, 1000 Skopje
tel.: (00-389 2) 31 19 744, 31 12 647
fax: (00-389 2) 31 33 057
e-mail: ambpol@unet.com.mk
www.ambpol.org.mk

Wydział Konsularny
tel./fax: (00-389 2) 313 30 57

Ambasada B. J. Republiki Macedonii
ul. Królowej Marysieńki 40
02-954 Warszawa
tel.: (0-22) 651 72 91
fax: fax (0-22) 651 72 92
ambrmwar@zigzag.pl
www.ambasadarm.zigzag.pl